De invloed van de mensheid op de hemel

Teylers Museum stelt grote kosmologische vragen

Wat is onze plek in de kosmos? Zijn we niks meer dan nietige wezens zonder enige invloed? Of zit er steeds meer ruis op de lijn bij onze blik naar boven? Bij Teylers Museum stellen ze in de nieuwe tentoonstelling ’Kosmos’ de onderzoeksvraag: hoe moeten we de kosmos aanschouwen?

Op verschillende deelvragen zoekt het museum een antwoord: wat is de impact van licht, van wie is de ruimte en welke invloed heeft de mens op de aanschouwing van het hemelgewelf? Het antwoord is vrij duidelijk: de mens gooit steeds meer zand in zijn eigen raderen. Eeuwenlang waren de sterren een kompas om op te varen en een bron van zingeving. Dit is aan het veranderen. Lichtvervuiling en de toename aan ruimtevaart vertroebelen onze optiek. ’Kosmos’ onderzoekt wat onze veranderende relatie is met de sterren en het heelal en vraagt zich af of we onze verbintenis kunnen herstellen. Teylers Museum gaat met hun wetenschaps- en kunstcollectie in dialoog met hedendaagse kunst en onderzoekt hoe we naar de ruimte kijken. Een blikvanger van de tentoonstelling is de kleurrijke ’Refugee Astronaut’ van Yinka Shonibare CBE (1962). Deze ruimtewandelaar kijkt echter niet vooruit zoals sciencefiction doet, maar vanuit het vacuüm terug naar de aarde. Het behandelt een hedendaags dilemma: het werk is bedoeld als kritiek op klimaatverandering en de potentiële klimaatvluchtelingen waar we mee te maken zullen krijgen. Maar eveneens is het een commentaar op koloniale ongelijkheid (weergegeven in de Afrikaanse waxprint stof), aangezien het Globale Zuiden het meest te kampen zal krijgen met klimaatverandering.

Lees verder op haarlemsdagblad.nl

Geschreven voor Haarlems Dagblad
Gepubliceerd op 7 maart 2025
Tekst: Jeroen Hoenselaar
Foto: Teylers Museum/Artist-in-residence
Marjolijn van Heemstra in de Sterrenwacht